Μπέρτραντ Ράσσελ
Βραβείο Νόμπελ
Η κατάκτηση της ευτυχίας
Εκδόσεις Αρσενίδη
Έχοντας γράψει τόσα βιβλία για την ευτυχία, κάποια στιγμή, πέρυσι, αντιμετώπισα από ένα γνωστό μου, το ερώτημα: Καλά, δεν έχεις διαβάσει το βιβλίο του φιλοσόφου Μπέρτραντ Ράσσελ για την ευτυχία;
Ήρθε λοιπόν η στιγμή να διαβάσω και εγώ το βιβλίο του βραβευμένου με Νόμπελ Λογοτεχνίας μεγαλοφυούς συγγραφέα.
Πολύ πριν το κίνημα της θετικής ψυχολογίας και πολύ πριν την αναζήτηση της θετικής στάσης ζωής του 20ου αιώνα, ο άνθρωπος αυτός (γεν. το 1872) κατέγραψε με αξιοθαύμαστη ακρίβεια όσα μας οδηγούν στη δυστυχία και όσα μας κάνουν ευτυχισμένους.
Το βιβλίο του (μετάφραση του Γιάννη Δυριώτη) χωρίζεται σε δύο μέρη και καταφέρνει, μέσα σε 253 μόνο σελίδες να αντιμετωπίσει το θέμα κοινωνικά και ψυχολογικά. Η θεωρία του, στηρίζεται στην κοινή λογική και βασίζεται στην προσωπική του πείρα και παρατήρηση. Στόχος του βιβλίου είναι να πεισθεί ο άνθρωπος, με λίγη προσπάθεια, να κατακτήσει την ευτυχία και να μην την περιμένει μοιρολατρικά.
Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, ο Ράσσελ καταπιάνεται με όσα μας κάνουν δυστυχισμένους, τα οποία βασίζονται στο κοινωνικό σύστημα και στην ατομική ψυχολογία. Οι πιο χαρακτηριστικές αιτίες δυστυχίας των ανθρώπων είναι: το βυρωνικό πάθος (η απαισιοδοξία της ζωής), το πνεύμα του ανταγωνισμού, η ανία και οι εθισμοί, η κόπωση, ο φθόνος, το αίσθημα της ενοχής, η μανία καταδίωξης και ο φόβος της κοινής γνώμης.
Ο Ράσσελ ωθεί τον άνθρωπο να κάνει μια δοκιμή να ανακαλύψει τι είναι η ευτυχία και θεωρεί βέβαιο πως αποκλείεται να αρνούνταν θεληματικά την ευτυχία και να προτιμούσε στη θέση της, τη δυστυχία.
Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου του, λοιπόν, περνάει στα αίτια της ευτυχίας. Και τα προσδιορίζει: η χαρά της ζωής, η στοργή, η οικογένεια, η εργασία, οι ερασιτεχνικές ασχολίες, η προσπάθεια (έναντι της μοιρολατρίας).
Ορθολογικές σκέψεις και προτροπές να αποφύγουμε στενοχώριες και σκοτούρες και να κατακτήσουμε την ευτυχία, κάνουν το βιβλίο πιστευτό, χρήσιμο, βοηθητικό. Το τελικό συμπέρασμα για όλους είναι πως η ευτυχία εξαρτάται εν μέρει από τις εξωτερικές περιστάσεις και εν μέρει από τον ίδιο τον άνθρωπο. Το βιβλίο όμως εξετάζει τη δεύτερη συνθήκη, την ευτυχία που εξαρτάται από μας τους ίδιους.
Εξαιρετικό, σοβαρό, καθόλου «ονειροπόλο» ή «συμπαντικό». Το ύφος του κειμένου αντανακλά τη σοβαρότητα του πνεύματος του Μπέρτραντ Ράσσελ, γι’ αυτό και είναι προτρεπτικό…