Κάρλος Ρουίθ Θαφόν
Ο αιχμάλωτος του ουρανού
Εκδόσεις Ψυχογιός
Μη έχοντας διαβάσει τα προηγούμενα δύο μυθιστορήματα της σειρές μυστηρίου «Το Κοιμητήριο των Λησμονημένων βιβλίων», μπορώ να πω πως αυτό εδώ, το τρίτο της τριλογίας, το διάβασα χωρίς προσδοκίες ή συγκρίσεις.
Η πλοκή του σε κάνει όχι μόνο ένα φανατικό αναγνώστη αλλά και ένα άτομο που αγαπάει και τιμάει όλα τα βιβλία.
«Το Κοιμητήριο των Λησμονημένων βιβλίων», αναφέρεται ως μια αδελφότητα που φροντίζει, αγαπάει και διατηρεί τα βιβλία, για εκείνους που ξέρουν να τα εκτιμούν. Είναι ένα μυστικό από τα πολλά μυστικά που κρύβονται στις σελίδες του μυθιστόρηματος και το κάνουν συναρπαστικό.
Ένα στοιχείο που λάτρεψα είναι ότι η πλοκή του, παραπέμπει στο άλλο αγαπημένο βιβλίο, «Ο Κόμης Μοντεχρίστος».
Βρισκόμαστε στα 1957, στη Βαρκελώνη, επί δικτατορίας του Φράνκο. Ο Ντάνιελ και η Μπέα είναι ένα αγαπημένο ζευγάρι που έχουν ένα γιο, το Χουλιάν. Ο Ντάνιελ εργάζεται μαζί με τον πατέρα του στο βιβλιοπωλείο τους «Σεμπέρε και Υιοί». Τρεις γενιές έχουν διατηρήσει το βιβλιοπωλείο, που τώρα δεν πάει και τόσο καλά.
Ο Φερμίν Ρομέρο ντε Τόρρες, υπάλληλος στο βιβλιοπωλείο, ετοιμάζεται να παντρευτεί την αγαπημένη του Μπερνάρντα, όταν ένας αινιγματικός επισκέπτης έρχεται να ταράξει τα νερά, αναγκάζοντας τον μυστικοπαθή Φερμίν να αντιμετωπίσει το σκοτεινό του παρελθόν.
Πριν 20 χρόνια, σε μια εποχή που η Ισπανία είναι βυθισμένη στη στάχτη και στη σιωπή των πρώτων χρόνων της δικτατορίας του Φράνκο, ο Φερμίν πέρασε κάποια χρόνια στη φυλακή, παρέα στο ίδιο κελί με τον συγγραφέα Νταβίντ Μέρτιν. Όταν ένα «φάντασμα» του παρελθόντος του έρχεται για να τον απειλήσει, ο Φερμίν σε συνεργασία με τον Ντάνιελ, θα προσπαθήσουν να λύσουν το γρίφο του επισκέπτη, τραβώντας το πέπλο της ίντριγκας, του σκότους, των υποψιών, της διαφθοράς, από το μυστηριώδες επεισόδιο.
Ένα υπέροχο βιβλίο που συνδυάζει την ιστορία, το συναίσθημα της συντροφικότητας, τα σφραγισμένα μυστικά, τα γυρίσματα της τύχης, τη βρωμιά του πολιτικού συστήματος. Όλες οι δικτατορίες είναι ίδιες με χαρακτηριστικά τρόμου, προσπάθεια υποταγής, τιμωρίας, αδικιών και φίμωσης. Ο αναγνώστης λυτρώνεται όταν οι καταπιεσμένοι καταφέρνουν να βρουν την ελευθερία τους, ακόμα και με ψεύτικη ταυτότητα.
Πολύχρωμοι και διαφορετικοί οι χαρακτήρες της ιστορίας, τόσο στα γεγονότα του 1957, όσο και στο φασιστικό παρελθόν της φυλακής, είκοσι χρόνια πριν. Στο επίκεντρο, η ιστορία του Φερμίν και του τρόπου με τον οποίο πήρε το όνομά του στην περίοδο της τρομοκρατίας και βίας. Γυναικάς, ευχάριστος και γεμάτος χιούμορ, ούτε που φαντάζεσαι από πόσα έχει περάσει ο ήρωας αυτός του βιβλίου.
Ένα ευφυές μυθιστόρημα, γραμμένο σαν φόρος τιμής στα βιβλία (ακόμα και το κάστρο της φυλακής θυμίζει το «Κάστρο» του Κάφκα) και στην ανάγκη του ανθρώπου να ζήσει μια ειρηνική ζωή, συμφιλιωμένος με το μαρτυρικό του παρελθόν, αφού σβήσει τις μνήμες αυτών που τον βασάνισαν, δίνοντάς τους συγχώρεση. Είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο, όταν η αφήγηση γίνεται στο 1957 από τον Ντάνιελ και σε τρίτο πρόσωπο, όταν η αφήγηση που διαδραματίζεται στο παρελθόν, αφορά στο παρελθόν του Φερμίν.
Το τέλος του βιβλίου είναι πολύ αινιγματικό και οο συγγραφέας δίνει μια πληροφορία για ένα βασανιστή των φυλακών που, αν ζούσε ο συγγραφέας, ίσως αποτελούσε το θέμα για το επόμενό του βιβλίο.
Θέλω εδώ να καταθέσω μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο, δείγμα της πένας και του λεπτού σαρκασμού του Θαφόν:
«Το πεπρωμένο δεν κάνει κατ’ οίκον επισκέψεις, πρέπει να βαδίσει κανείς προς αυτό». «Ξεκουραστείτε τώρα φίλε μου. Ο ουρανός μπορεί να περιμένει και η κόλαση σας πέφτει μικρή.» «Οι άντρες έτσι είναι, σαν τα γεράνια. Εκεί που νομίζεις πως είναι για πέταμα, ξαναζωντανεύουν.» «Και ο ετοιμοθάνατος, κάθιδρος, ξυπνούσε μέσα στο σκοτάδι με τον εκκωφαντικό θρήνο των πεθαμένων στην ψυχή του».
Το γεγονός ότι το βιβλίο είναι μόνο 373 σελίδες, αποδεικνύει αυτό που πιστεύω ακράδαντα: ότι ένα μυθιστόρημα δεν χρειάζεται έναν τόμο για να είναι συναρπαστικό αριστούργημα.
Ένα ατμοσφαιρικό, δυνατό βιβλίο που σκαλίζει όσα πονάνε τους λαούς, που θα λατρέψεις.
