Χέδερ Μόρρις
Ο δερματοστίκτης του Άουσβιτς
Μετάφραση Γιάννη Σπανδώνη
Εκδόσεις Ωκεανός
Ένα συγκλονιστικό βιβλίο, μεταφρασμένο σε 24 γλώσσες, που βασίζεται σε αληθινή ιστορία.
Έχω διαβάσει αρκετά βιβλία για το Ολοκαύτωμα, αυτό εδώ όμως, ξεχωρίζει. Και για το γράψιμό του, για την ιστορία του και για το μήνυμα που αφήνει στους αναγνώστες.
Η ιστορία του Λούντβιχ Άιζενμπεργκ, είναι μια δραματική ιστορία από τις λίγες που έχουν καταγραφεί, για να θυμάται η ανθρωπότητα και να μην ξαναζήσει τέτοια φρικαλεότητα, ενώ εκατομμύρια άλλες έχουν μείνει ανείπωτες.
Είναι η ανάγκη του ανθρώπου για την επιβίωση, η εναλλαγή κτηνωδίας και φρικαλεοτήτων με γενναίες πράξεις ανιδιοτέλειας, η ρομαντική αγάπη και το πάθος που λειτουργούν σαν κίνητρο επιβίωσης, σε ένα περιβάλλον βίας, εξευτελισμών και ψυχικών τραυμάτων.
Ο Λούντβιχ Άιζενμπεργκ (Λάλε) είναι Εβραίος Σλοβάκος, νέος και μιλάει πέντε γλώσσες. Όταν η Γερμανία υποχρεώνει κάθε Σλοβάκικη εβραϊκή οικογένεια να στείλει ένα μέλος της για να δουλέψει για το γερμανικό κράτος, αποφασίζει να πάει εκείνος, αντί για τα αδέλφια του.
Με δάκρυα στα μάτια, αφήνει την οικογένειά του και φεύγει για το άγνωστο, χωρίς να γνωρίζει πού τον στέλνουν. Στριμωγμένος σε ένα τρένο, φτάνει στην Πολωνία, στα δίδυμα στρατόπεδα (απέχουν 4 χιλιόμετρα μεταξύ τους) Άουσβιτς- Μπίρκεναου. Νομίζει ότι πηγαίνει ως εθελοντής εργάτης, δεν έχει ιδέα ότι φυλακίζεται σε στρατόπεδο αφανισμού μειονοτήτων και εθνικών πληθυσμών.
Εκεί, αφού περάσει από διάφορες θέσεις, ένας Γάλλος κρατούμενος που χαράζει τα νούμερα στα χέρια των κρατούμενων, τον παίρνει για βοηθό του και γίνεται δερματοστίκτης (ο άνθρωπος που κάνει τατουάζ τους αριθμούς πάνω στο δέρμα των κρατουμένων).
Ορκίζεται ότι θα βγει ζωντανός από εκείνη την κόλαση και κάνει τα πάντα για να επιβιώσει, κάνει ό,τι του λένε, ποτέ δεν κοιτάζει τους Γερμανούς αξιωματικούς στα μάτια, κρατάει το ηθικό του όσο μπορεί πιο ψηλά και κάνει “εμπόριο”, ανταλλάσσοντας πολύτιμα κοσμήματα που βρίσκουν οι κρατούμενες στα πολιτικά ρούχα όλων των κρατούμενων (αφού όλους τους γδύνουν) με τρόφιμα από τα γύρω χωριά. Παράλληλα, όποτε μπορεί, ευεργετεί με συνεχείς πράξεις αλληλεγγύης συγκρατούμενες ή συγκρατούμενούς του.
Όμως, καθώς κάνει τατουάζ σε μια Σλοβάκα, τη Γκίτα, την ερωτεύεται κεραυνοβόλα. Αρχίζει ένας ανέλπιστος έρωτας, όπου ο Λάλε, προστατεύει με όποιο τρόπο μπορεί τη Γκίτα και τής υπόσχεται ότι θα επιβιώσουν, ότι θα ζήσουν μαζί για πάντα και ότι θα κάνουν έρωτα όσο και όπου θέλουν.
Οι κτηνωδίες που αντιμετωπίζει καθημερινά ο Λάλε, διακινδυνεύοντας τη ζωή του και γλυτώνοντας παρά τρίχα το θάνατο, δεν τον πτοούν.
Η απελευθέρωση βρίσκει και τους δύο ζωντανούς αυτόν και την αγαπημένη του και ξανασμίγουν για να ζήσουν μια νέα, ελεύθερη ζωή μεν, γεμάτη – πάλι – ανατροπές, εμπόδια, φυλακίσεις, δυσκολίες, αλλά και πολλή αγάπη και αισιοδοξία για τη ζωή.
Όταν ο Λάλε γεράσει (έχει ήδη αλλάξει το όνομά του από Άιζενμπεργκ σε Σοκολόφ) και αφού χάσει την αγάπη της ζωή του, τη Γκίτα, καλεί την Χέδερ Μόρρις, τη συγγραφέα, τής περιγράφει τη ζωή του και τής αναθέτει να την καταγράψει.
Εκείνη, γράφει αντικειμενικά, προσεκτικά και χωρίς προσωπικά συναισθήματα ή κριτική, τη διαδρομή του ανθρώπου που έζησε σε μια από τις χειρότερες εποχές της ανθρωπότητας.
Στιγμές δυναμικής θέλησης, άμεσης αποφασιστικότητας, τύχης και θετικών συμπτώσεων, οδήγησαν έναν “καταδικασμένο” άνθρωπο σε μια μακρά, πολύτιμη ζωή ως τα ενενήντα του χρόνια.
Το να υπαγορεύσει τη ζωή του στη Χέδερ Μόρρις, ήταν μια διαδικασία ετών, που βύθισε τον Λάλε στην αυτοανάλυση, διώχνοντας από πάνω του την ενοχή και το φόβο που κουβαλούσε μέσα του πάνω από πενήντα χρόνια, μήπως κατηγορηθεί αυτός και η Γκίτα ως συνεργάτες των Γερμανών. (Γιατί, πολύ συχνά, όσοι επιβίωσαν από το Ολοκαύτωμα, ειδικά στο Ανατολικό μπλοκ, θεωρούνταν συνεργάτες των Γερμανών και καταδικάζονταν για δεκαετίες εξορίας στη Σιβηρία).
Εξαιρετική η μετάφραση του Γιάννη Σπανδώνη.
Το συστήνω σε όλες και όλους όσους αγαπούν τα ιστορικά μυθιστορήματα και τις αγάπες που κρατούν μια ζωή. Η δύναμη της αγάπης του Λάλε για τη Γκίτα θα συγκινήσει και την πιο κρύα καρδιά!
Πηγή: www.tsemperlidou.gr
