Αντώνη Σαμαράκη

Το λάθος

Εκδόσεις Ψυχογιός

Τον Σαμαράκη τον λάτρεψα εκεί γύρω στα 18. Στην ηλικία αυτή νιώθεις ότι θέλεις να κατακτήσεις τον κόσμο αλλά υπάρχει ένα «σύμπαν», το «κατεστημένο», η «εξουσία των βολεμένων» που πρέπει να ταραχτούν από σένα για να βρεις μια θέση ανάμεσά τους, διαφοροποιώντας, όμως, τον εαυτό σου από αυτούς.

Ο Αντώνης Σαμαράκης με τα έργα του όχι μόνο υποστηρίζει, όχι μόνο δικαιολογεί όσα αντι-εξουσιαστικά νιώθεις, αλλά σου περιγράφει ιστορίες και περιστατικά με τα οποία ταυτίζεσαι απόλυτα.

«Το Λάθος», το «Ζητείται Ελπίς», το «Σήμα Κινδύνου» ήταν τα μανιφέστα μου ως φοιτήτρια. Τα βιβλία που με μετέτρεψαν σε ενήλικη, μετά τη φάση των κλασικών αριστουργημάτων που γράφτηκαν σε προηγούμενες εποχές.

«Το Λάθος» είναι ένα σπουδαίο αντι-εξουσιαστικό μυθιστόρημα. Χωρίς να προσδιορίζει το καθεστώς ή να το κατονομάζει (αριστερό-δεξιό-μεσαίο-πράσινο-κόκκινο-μπλε-απολυταρχικό-εξτρεμιστικό), ο Αντώνης Σαμαράκης σου παρουσιάζει μια ιστορία σε ένα πολιτικό καθεστώς, το οποίο θα μπορούσε να υπάρχει οπουδήποτε στον κόσμο.

Δύο εκπρόσωποι του καθεστώτος έχουν συλλάβει έναν πολίτη, ύποπτο για συνωμοσία (κατά του καθεστώτος). Ο υποτιθέμενος συνεργός του και μάρτυρας κατηγορίας (ή υπεράσπισης) δολοφονείται από τους πράκτορες της Ασφάλειας.

Έτσι, λοιπόν, οι πράκτορες συλλαμβάνουν ένα Σχέδιο: 1. Αποκρύπτουν από τον συλληφθέντα το θάνατο του «συνεργού» του, 2. Τον αντιμετωπίζουν πολύ φιλικά, για να τον αναγκάσουν να αποδράσει – αποδεικνύοντας έτσι την ενοχή του και, επομένως να τον εξοντώσου 3. Δημιουργούν μια ανθρώπινη σχέση με τον ένα από τους δύο πράκτορες με μια βόλτα, ένα μπάνιο στη θάλασσα, μια επίσκεψη στο λούνα – παρκ, ώστε να του καλλιεργήσουν μια τόσο χαλαρή ατμόσφαιρα, ώστε να ενθαρρυνθεί να δραπετεύσει.

Εκεί συμβαίνει και το λάθος στο Σχέδιο των πρακτόρων του καθεστώτος. Αρκεί μια σταλιά ανθρωπιάς να αλλοιώσει το τέλειο Σχέδιο και να το βραχυκυκλώσει.

Το τέλος του βιβλίου, αν και καθόλου ευχάριστο, σε ικανοποιεί απόλυτα: η εξουσία διαβρώνεται, το Καθεστώς έχει κερκόπορτες, υπάρχει ελπίδα.

Το «Λάθος» είναι ένα βιβλίο προφητικό. Γράφτηκε το 1965, δύο χρόνια πριν από τη δικτατορία. Όμως η σύλληψη του συγγραφέα για τα απολυταρχικά καθεστώτα ισχύει, ανεξάρτητα με τη «δημοκρατία» ή όχι των σύγχρονων κοινωνιών. «Σχέδια» εξόντωσης πολιτών υπάρχουν σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου, σε όλα τα κράτη της γης.

Το «Λάθος» του Αντώνη είναι ό,τι πιο «Σωστό» έχει γραφτεί για την εξουσία.