Λέων Τολστόι

Πόλεμος και Ειρήνη (Γ’ τόμος)

Μυθιστόρημα

Εκδόσεις Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος

 

Σε όλο τον τρίτο τόμο, παρακολουθούμε την εξέλιξη της ιστορίας των ηρώων που συνδέεται με τα ιστορικά γεγονότα. Κυρίως όμως παρακολουθούμε τα δραματικά γεγονότα στα σημεία των μαχών, τις αποφάσεις που κρίνουν την έκβαση της σύγκρουσης, το αμετάκλητο των συνεπειών, την συμμετοχή των λαών στο φόβο και στο θάνατο.

Αυτό το μέρος-απόσπασμα του μυθιστορήματος ξεκινάει το 1811, όταν ο Ναπολέων στέλνει μια επιστολή στον Τσάρο λέγοντάς του ότι είναι φίλος και ότι δεν θέλει πόλεμο… όμως κινώντας τα στρατεύματά του συνεχώς ανατολικά.

Ο Τσάρος Αλέξανδρος του απαντά ότι όσο υπάρχει έστω και ένας στρατιώτης του Ναπολέοντα στα εδάφη της Ρωσίας, δεν υπογράφει ειρήνη.

Έτσι ξεκίνησε ο πόλεμος με τη Ρωσία ή, μάλλον, το τελευταίο μέρος των εκστρατειών του Ναπολέοντα που κατέληξε στην πανωλεθρία του στρατού του αλλά και του ονείρου του Ναπολέοντα να καταλάβει τη Μόσχα και την Ευρώπη, τελικά.

Ο πρίγκιπας Αντρέι φεύγει για την Πετρούπολη με σκοπό να βρει τον πρίγκιπα Ανατόλ Κουράγκιν, κουνιάδο του Πιερ, και να βρει την αφορμή για να τον καλέσει σε μονομαχία (αφού “ξελόγιασε” την αρραβωνιαστικιά του Νατάσσα).

Αλλά ο Κουράγκιν έχει μετατεθεί στην Μολδαβία.

Φτάνοντας όμως στο Βουκουρέστι, ο Αντρέι Μπολκόνσκι, ζήτησε από τον στρατηγό Κουτούζωφ μετάθεση στο δυτικό μέτωπο, στα εδάφη που είχε εισβάλει ο Ναπολέων.

Στο μεταξύ, οι γονείς του Νικολάι Ροστόβ επικοινωνούν μαζί του για την αρρώστια της Νατάσσας και το χωρισμό της (λόγω της προδοσίας της) από τον πρίγκιπα Αντρέι., ζητώντας του να αποστρατευθεί και να γυρίσει σπίτι. Ο Νικολάι απαντά πως θα κάνει ό,τι μπορεί για να ικανοποιήσει την επιθυμία τους, παραμένοντας όμως στο σύνταγμά του, πολεμώντας και παίρνοντας προαγωγή σε διοικητή τάγματος των ουσάρων.

Η οικογένειά του μετακομίζει στη Μόσχα, στο σπίτι της νονάς της Νατάσσας, η οποία αναρρώνει καθώς αρχίζει να επισκέπτεται μαζί με μια γειτόνισσά της την εκκλησία, βρίσκοντας παρηγοριά στην προσευχή και στη μετάνοια για την προδοσία που έκανε.

Ο Πιέρ είναι πολύ ερωτευμένος μαζί της και την επισκέπτεται, τώρα που είναι άρρωστη και καταβεβλημένη, νιώθοντας πως θέλει να την περιποιείται και να την προσέχει. Δεν της φανερώνει, όμως, τα αισθήματά του.

Ο Πέτια, ο μικρός δεκαεξάχρονος αδελφός της Νατάσσας, θέλει, παρά τις αντιδράσεις των γονιών του, να καταταγεί στο στρατό.

Ο Ναπολέων συνεχίζει την επέλασή του και φθάνει στο Σμολένσκι τον Αύγουστο του 1812. Εκεί λαμβάνει χώρα η περίφημη μάχη, σκοτώνονται χιλιάδες άτομα και από τις δυο πλευρές και οι κάτοικοι του Σμολένσκι καίνε οι ίδιοι και εγκαταλείπουν την πόλη τους, υποχωρώντας και καταφεύγοντας στη Μόσχα.

Όλα πια ετοιμάζονται για την επίθεση του Ναπολέοντα στη Μόσχα.

Η οικογένεια του Αντρέι Μπολκόνσκι βρίσκεται στα κτήματά της και ετοιμάζεται να πάει στη Μόσχα, όταν ο γέροντας πατέρας του, Νικολάι, παθαίνει εγκεφαλικό και πεθαίνει. Η αδελφή του, πριγκίπισσα Μαρία, και ο μικρός του γιός του Νικόλουτσκα, ετοιμάζονται να αναχωρήσουν. Όταν, όμως, οι υπηρέτες τους, φορτώσουν τα κάρα, οι μουζίκοι τους εμποδίζουν να φύγουν.

Εκείνη την κρίσιμη στιγμή, από το πουθενά, εμφανίζεται ο κόμης Νικολάι Ροστόβ, αδελφός της Νατάσσας, ως διοικητής ίλης και τη σώζει. Μια έλξη δημιουργείται ανάμεσά τους, που θα ήταν αδιανόητη να αναπτυχθεί όταν τα αδέλφια τους, Νατάσσα και Αντρέι ήταν αρραβωνιασμένοι. Η πριγκίπισσα Μαρία αναχωρεί τελικά για τη Μόσχα.

Στο στρατό, αναλαμβάνει αρχιστράτηγος ο γέροντας Κουτούζωφ, εχθρός του Τσάρου, Ρώσος πατριώτης που δεν ενδιαφέρεται να κάνει μηχανορραφίες ούτε να προωθήσει τον εαυτό του για εξουσία, παράσημα και τιμές (άρα και για αυτό εχθρός του Τσάρου αφού δεν έχει ανάγκη να τον κολακεύει).

Στις 26 Αυγούστου γίνεται η μάχη του Μποροντινό. Δώδεκα έθνη εισέβαλαν στη Ρωσία προελαύνοντας δυναμικά προς τη Μόσχα. Στο Μποροντινό, είναι η πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια, που ο Ναπολέων υφίσταται ήττα. Πενήντα χιλιάδες νεκροί και δέκα χιλιάδες τραυματίες βάφουν με το αίμα τους την περιοχή. Οι Ρώσοι νικούν αλλά υποχωρούν.

Θύμα της μάχης είναι και ο πρίγκιπας Αντρέι που τραυματίζεται θανάσιμα στην κοιλιά και στη λεκάνη από μια οβίδα. Στο νοσοκομείο που τον περιθάλπουν, ακούει δίπλα του να κόβουν το πόδι του ανταγωνιστή του, Ανατόλ Κουράγκιν.

Στην Αυλή του Τσάρου, στην Πετρούπολη, η Έλεν, η γυναίκα του Πιερ Μπεζούχωφ, θέλει να χωρίσει τον άντρα της και να παντρευτεί ένα πλούσιο γέροντα, διατηρώντας ταυτόχρονα παράλληλη σχέση με ένα νεαρό πρίγκιπα. Στέλνει ένα γράμμα στον Πιερ, ο οποίος το παραλαμβάνει ημέρες μετά, επιστρέφοντας στο σπίτι του στη Μόσχα, μετά τη μάχη στο Μποροντινό.

Στα τέλη Αυγούστου, ο Κουτούζωφ παίρνει την απόφαση να αδειάσει η Μόσχα και οι κάτοικοί της να φύγουν αφήνοντας τις περιουσίες τους πίσω. Μη βρίσκοντας κατάλληλο μέρος για να πολεμήσει ο στρατός του, ο Κουτούζωφ οπισθοχωρεί μετά τη Μόσχα, στην άλλη πλευρά του ποταμού Βόλγα, δίνοντας εντολή να καούν οι γέφυρες και οι βάρκες ώστε ο στρατός του Ναπολέοντα να αποκλειστεί στην απέναντι πλευρά.

Η πολή αναστατώνεται… Άντρες, γυναίκες, παιδιά, κάρα, άλογα και μπαγκάζια στριμώχνονται στις γέφυρες, μαζί με το ρώσικο στρατό που διασχίζει την ασιατική πόλη.

Ο Πιερ αποφασίζει να μείνει στην πόλη και οραματίζεται να δολοφονήσει τον Ναπολέοντα.

Στο μεταξύ, οι Ροστόβ ετοιμάζονται να φύγουν από την πόλη με είκοσι αμάξια, φορτωμένα με τα πιο πολύτιμα αντικείμενα του σπιτιού τους.

Όμως, ακούγοντας τις παρακλήσεις ενός ταγματάρχη που συνοδεύει τραυματίες, παραχωρούν τα περισσότερα κάρα τους για τη μεταφορά τραυματιών, αφήνοντας πίσω το μεγαλύτερο μέρος την κινητής περιουσίας τους.

Ανάμεσα στους αιχμαλώτους, ανακαλύπτουν και τον ετοιμοθάνατο πρίγκιπα Αντρέι.

Όλοι το μαθαίνουν, αλλά το κρύβουν από τη Νατάσσα.

Η πομπή φεύγει και κατευθύνεται έξω από την πόλη. Κάποια στιγμή, εκεί που στρατοπεδεύουν σε ένα μικρό πανδοχείο, η Νατάσσα ανακαλύπτει το μυστικό.

Μέσα στη νύχτα, λοιπόν, πηγαίνει και βρίσκει τον πρώην αρραβωνιαστικό της ζητώντας του συγχώρεση. Εκείνος, της λέει ότι την αγαπά αποκαθιστώντας τη σχέση τους.

Πίσω, η Μόσχα έχει αδειάσει. Μόνο το ένα πέμπτο των κατοίκων της έχει παραμείνει. Όλα τα δημόσια έγγραφα και χρήματα έχουν φυγαδευτεί.

Ο Ναπολέων περιμένει και φαντάζεται ότι μια επιτροπή θα του παραδώσει την πόλη… αλλά δεν βρίσκει κανέναν. Ο στρατός του μπαίνει στην πόλη-φάντασμα, την ώρα που πυρκαγιά καταστρέφει τα ξύλινα σπίτια της όμορφης Μόσχας.

Ο Πιερ, όχι μόνο δεν κάνει την απόπειρα δολοφονίας του Ναπολέοντα, αλλά, αντιθέτως, συλλαμβάνεται σαν ύποπτος για την πυρκαγιά και φυλακίζεται.

Η συνέχεια με τον δ’ τόμο αύριο.

Μην χάσεις την αυριανή ανάρτηση.