Δ. Ν. Μαρωνίτης

24+2 Ιλιαδικές Παρομοιώσεις

Εκδόσεις Άγρα

Ένα υπέροχο, φανταστικό, εμπνευστικό, μικρό βιβλίο με βάση τις παρομοιώσεις που έγραψε ο Όμηρος, περιγράφοντας συγκλονιστικές σκηνές από τις μάχες στην Τροία, στην «Ιλιάδα» του. Την ευθύνη της επιλογής είχε ο εξαιρετικός Δ. Μαρωνίτης.

Καθώς το έπος της Ιλιάδας πέρασε με διηγήσεις από γενιά σε γενιά, καταλαβαίνουμε πόση δύναμη έδιναν στον αφηγητή οι περιγραφές των μαχών μέσα από παρομοιώσεις. Ζωντάνευαν, εκλαΐκευαν τη δράση και συνδέονταν ψυχικά με τους ακροατές.

Οι παρομοιώσεις αποτελούνταν από δύο μέρη: στο πρώτο, γινόταν η σύγκριση και στο δεύτερο, η ρεαλιστική περιγραφή. Το ρεπερτόριο των συγκρίσεων είχε μεγάλη ποικιλία και τέχνη, με σκηνές από τη φύση, τα έμβια όντα, επιτηδεύματα όπως το κυνήγι, η γεωργία, η αλιεία, η σπορά. Γενικά πάντως ήταν ανθρωποκεντρικός.

Ας πούμε, στο μεγάλο μακελειό που γινόταν ανάμεσα στους Τρώες και στους Μυρμιδόνες  για το ποιος θα τραβήξει το νεκρό σώμα του Πατρόκλου, του γενναίου και ακριβού φίλου του Αχιλλέα, αυτή η λυσσαλέα προσπάθεια περιγράφεται ως εξής:

«Πώς κάποιος μάστορης εμπιστεύεται στους παραγιούς του ένα τομάρι από μεγάλο βόδι, με λίπος ποτισμένο, εντέλλοντας να το τανύσουν, κι αυτοί παράμερα, κάνοντας γύρο, το τραβολογούν με δύναμη, ώσπου να τεντωθεί εντελώς, να φύγει το νερό και να στραγγίξει το λίπος του, έτσι τραβούσαν λέει, πέρα δώθε το σώμα του νεκρού Πατρόκλου οι δύο αντίπαλοι, ελπίζοντας: οι Τρώες πώς θα καταφέρουν να το σύρουν μέσα στο κάστρο τους, και οι Αχαιοί πώς θα μπορέσουν να το μεταφέρουν στα βαθουλά τους πλοία – στο μεταξύ τους, ο αγώνας άγριος παρατείνεται.

Η παρομοίωση για το αποτρόπαιο γεγονός, εκφράζει το όριο της φρίκης, αφού εκείνοι που βίαια το τραβούν προς αντίθετες κατευθύνσεις, το κάνουν σαν να μην είναι σώμα ανθρώπου, αλλά ζώου.

Το ίδιο συμβαίνει όταν οι δύο αντίπαλοι εχθροί διεκδικούν το σώμα του νεκρού Κεβριόνη (Τρώας), ο Πάτροκλος και ο Έκτορας. Αρχίζει μεταξύ τους άγρια συμπλοκή, σαν δύο λιοντάρια που αλαζονικά παλεύουν, λιμασμένα για ένα ελάφι. Γύρω τους Δαναοί  και Τρώες συμπλέκονται με πείσμα ανυποχώρητο, καταπώς παλεύουν ο Σιρόκος και ο Νοτιάς στα φαράγγια του βουνού για το ποιος πιο πολύ θα αναταράξει το δάσος και τα δέντρα του.

Με μεγάλη δεξιοτεχνία ο Όμηρος χρησιμοποιεί για τις 24 παρομοιώσεις του τον ήλιο, τη σελήνη, τα άστρα, τα λιοντάρια, τους λύκους, τους κάπρους, τους αετούς, τα γεράκια.

Σαν ελαφόπουλα αυτοί, μέσα στην πόλη φοβισμένη, δρόσιζαν τον ιδρώτα τους και ξεδιψούσαν πίνοντας νερό, γέρνοντας τις ωραίες επάλξεις.

Πώς φίδι του βουνού παραμονεύει κάποιον μέσα από τον κρυψώνα… έτσι και ο Έκτορας δεν έλεγε με τίποτα να κάνει πίσω, τον είχε συνεπάρει ο άγριος θυμός.

Απομονωμένες από το κείμενο, οι παροιμίες απογειώνουν με ζωντάνια, κατανόηση και ταύτιση τη διήγηση, δίνοντας μοναδικότητα στην ιστορία της Ιλιάδας.

Μικρό και ευκολοδιάβαστο, θα σε ενθουσιάσει. Ο «Επίλογος» του βιβλίου 20 σελίδων σού εξηγεί το βάθος των περιγραφών και τη φαντασία με την οποία αναπτύσσει ο Όμηρος τις παρομοιώσεις του.

Σπουδαίο βιβλίο.