Δημοσθένης Παπαμάρκος

Γκιάκ 

Διηγήματα

Εκδόσεις Αντίποδες

Ένα μικρό βιβλίο 123 σελίδων με 9 συγκλονιστικά διηγήματα. Τίτλος τοy βιβλίου: “Γκιάκ” που, στα αρβανίτικα, σημαίνει “αίμα”, “βεντέτα” και “δεσμός συγγένειας”.

Οι ήρωες των ιστοριών του συγγραφέα, Δημοσθένη Παπαμάρκου, προέρχονται από την περιοχή της Λοκρίδας και έχουν όλοι ένα χαρακτηριστικό: έχουν πολεμήσει στην εκστρατεία των Ελλήνων στη Μικρά Ασία.

• Έχοντας ζήσει τη βία, τη σύγκρουση, το αίμα, την ωμότητα και τον πόλεμο, έχοντας παρεκκλίνει από τους κώδικες ηθικής και δικαίου, οι ήρωες προσπαθούν επιστρέφοντας να ενταχθούν στην κοινωνία στην οποία μεγάλωσαν. Όμως, το τραύμα του πολέμου, τους έχει σημαδέψει για πάντα. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, δεν μπορούν αν αποδεχτούν ή να γίνουν αποδεκτοί από την οικογένεια, το χωριό, τη φυλή τους, ούτε να κλείσουν ανοιχτούς λογαριασμούς από τα παλιά.

• Όλες τις ιστορίες, διηγούνται σε πρώτο πρόσωπο οι ήρωες αγρότες ή από αγροτική περιοχή, είναι δηλαδή ένας μονόλογος, γεμάτος ιδιωματισμούς, ντοπιολαλιές και στοιχεία διαλέκτων που, είναι να απορεί κανείς πώς ο συγγραφέας Δημοσθένης Παπαμάρκος, σε ηλικία 32 ετών γνωρίζει τόσο καλά.

• Ο συγγραφέας, κατέχει επίσης πολύ καλά την ψυχολογία του ανθρώπου που παραβιάζει την ανθρώπινη φύση του προκειμένου να εκτελέσει την αποστολή του στρατιώτη.

• Κάθε διήγημα είναι και μια μικρή ιστορία, πλήρης, ολοκληρωμένη, συγκλονιστική, με πικρές αλήθειες πάνω στη ζωή, στα ήθη και στα έθιμα της Ελλάδας του “τότε”, του 1919-1922, δηλαδή. Διαβάζοντάς τες, χρειάζεσαι να πάρεις κάποιες ανάσες πριν περάσεις στην επόμενη γιατί και η επόμενη έχει να σου αφηγηθεί τη ζωή ενός φτωχού χωρικού που σημαδεύτηκε με κάποιο τρόπο στη Μικρασιατική εκστρατεία.

• Ούτε μια λέξη περιττή. Οι περισσότερες από τις ιστορίες θα μπορούσαν να είχαν γίνει μυθιστόρημα. Αλλά, θα έχαναν τη δύναμη της αφήγησης και θα γίνονταν φλύαρες – όπως, άλλωστε, πολλά μυθιστορήματα. Θα μπορούσαν, επίσης, να γίνουν και κινηματογραφική ταινία.

• Άλλωστε, μέσα σε όλες τις ιστορίες, υπάρχει η αναφορά στο αίμα. Αν μπορώ να επιλέξω, θα πω ότι οι πιο εξαιρετικές ήταν “Ο αρραβώνας” και ο “Νόκερ”. Επίσης, εύφημη μνεία και για την “Παραλλαγή” δημοτικό σε δεκαπεντασύλλαβο που θυμίζει το γνωστό “Μάνα με τους εννιά σου γιούς και με τη μια σου κόρη”.

• Ένα διαφορετικό βιβλίο, που αξίζει να ρίξει κανείς την προσοχή του, για να μάθει περισσότερα για τις ρίζες του και για την ψυχολογία του ακούσιου πολεμιστή.

• Μια ευκαιρία να αγαπήσουμε ξανά τα διηγήματα και να τους αφιερώσουμε το χρόνο μας και μια θέση στη βιβλιοθήκη μας.